Nghệ tây, có danh pháp khoa học là Crocus sativus, là một loài thực vật thuộc họ Diên vĩ, thường trổ hoa vào mùa thu, đóa có nhụy đỏ sẫm. Thân cây nhỏ mảnh mai, có thể phát triển chiều cao tới 20-30 cm, cho ra 4 hoa. Hoa có màu sắc rực rỡ và mùi hương vô cùng quyến rũ, mỗi hoa gồm 3 đầu nhụy màu đỏ thẫm.
Từ xa xưa, nhụy hoa nghệ tây – Saffron đã được sử dụng cho chữa trị các bệnh như ho, cảm lạnh, bệnh dạ dày, mất ngủ, chảy máu tử cung, sốt phát ban, bệnh tim và đầy hơi. Tuy nhiên, ứng dụng đầu tiên sử dụng nhụy hoa nghệ tây lại là trong nghành dệt may, để nhuộm vải.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng saffron có những công dụng tuyệt vời như giúp tăng cường trí nhớ, giảm đầy hơi và ngăn chặn đau bụng, trị mất ngủ, điều trị sỏi thận và loét dạ dày, giảm lượng cholesterol, giảm huyết áp cao, hỗ trợ điều trị hen suyễn, chống lão hóa…
Hiện nay, nhụy hoa nghệ tây được ứng dụng trong ngành thực phẩm với vai trò gia vị. Ngoài ra, nó còn có rất nhiều công dụng đặc biệt hữu ích dành cho phái đẹp như chống oxy hóa, điều hòa khí huyết, giảm sắc tố và làm sáng da, giúp thúc đẩy sự trao đổi chất của cơ thể, dưỡng nhan và làm giảm khô da, ngăn chặn rụng tóc,…
Một phần nguyên nhân nữa khiến giá thành của saffron đắt đỏ là do mọi quy trình thu hoạch đều phải làm bằng tay. Saffron được thu hoạch từ cuối tháng 10 đến đầu tháng 11 vì hoa chỉ nở trong thời gian rất ngắn. Không chỉ vậy, việc thu hoạch cần phải được thực hiện nhanh chóng khi có ánh nắng mặt trời vì sau khi nở vào lúc bình minh, hoa sẽ héo rất nhanh khi hết ngày.
Nhụy hoa sau khi hái được phơi khô đến một mức độ nhất định. Sau khi khô, nhụy hoa co lại còn khoảng 1/3 so với hoa tươi. Để có 1 kg saffron người ta cần đến 200.000 bông hoa.
1. Giúp ngủ ngon và sâu giấc
Trong saffron có thành phần Saponin giúp tái tạo và làm mới các tế bào trong cơ thể. Người sử dụng sẽ cảm thấy khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Khi thức dậy cảm giác được sở hữu, kiểm soát cơ thể và tâm trí tự do tự tại.
2. Làm đẹp cho phụ nữ
Trong saffron có một loạt các loại thành phần hóa học như vitamin A, đồng, kali, sắt, kẽm, axit folic, và một số loại sắc tố tan trong dầu như alpha-carotene, beta-carotene… Những thành phần này kết hợp với nhau tạo thành mùi vị, màu sắc, hương thơm đặc biệt của nghệ tây và có tác dụng đến sức khỏe, làn da người dùng. Công dụng của Saffron: trị sẹo mụn, trị thâm nám, làm da sáng mịn đều màu, cung cấp độ ẩm cho da, tẩy tế bào chết và trị quầng thâm. Click vào đây để biết thêm chi tiết.
3. Tăng sức khoẻ tim mạch
Các nghiên cứu gần đây đã cho thấy trong nghệ tây có thành phần giúp tăng cường sức khỏe của hệ thống tim mạch. Trong nhSaffron được dùng như 1 thành phần của các loại mặt nạ khi có tác dụng giảm sắc tố, làm sáng da, đặc biệt là vùng da mặt và quầng thâm dưới mi mắt, cũng như làm mờ sẹo, vết thâm. y hoa nghệ tây có chứa các chất chống oxy hóa, rất tốt cho tim và mạch máu. Thành phần Crocetin có trong nghệ tây giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, giảm thiểu nguy cơ xơ vữa động mạch.
4. Điều trị trầm cảm, giúp tâm trạng hư phấn
Trầm cảm là một vấn đề xảy ra rất phổ biến ngày nay. Và mặc dù có vô số loại thuốc để điều trị trầm cảm, nhụy hoa nghệ tây được xem là một biện pháp điều trị trầm cảm tự nhiên mà hiệu quả. Một nghiên cứu cho thấy tác dụng của nghệ tây tương đương với thuốc chống trầm cảm imipramine, thường dùng để điều trị bệnh trầm cảm từ nhẹ đến trung bình. Tác dụng này của nghệ tây đến từ crocin và safranal. Cả hai chất này đều điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh dopamine, serotonin, và norepinephrine, có liên quan đến tâm trạng của con người.
Tâm trạng của chúng ta chịu ảnh hưởng rất lớn từ các hoóc-môn. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng nhuỵ hoa nghệ tây – Saffron có tác động tích cực đến sự cân bằng hoóc-môn trong cơ thể. Do đó uống một tách trà 5-7 sợi Saffron vào buổi sáng giúp ổn định tâm trạng. Do đó, giúp giải tỏa cảm xúc lo lắng và ngăn ngừa các triệu chứng trầm cảm.
5. Ngăn ngừa ung thư
Trong nhụy hoa nghệ tây có chứa một hợp chất là crocin, là chất tạo nên màu vàng của nghệ tây. Crocin có tác dụng ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư; thông qua kích hoạt apoptosis (sự rụng chết tế bào). Không chỉ thế crocin còn có tác dụng kích thích sự hình các tế bào bạch cầu Lympho (các tế bào miễn dịch giúp tiêu diệt các tế bào ung thư).
6. Tăng cường trí nhớ
Trà Saffron có chứa các chất chống oxy hóa nên khi ta uống trà, các chất này sẽ tác động lên não. Điều này làm giảm sự lắng đọng mảng bám trong não, từ đó giúp chúng ta tiếp thu và lưu giữ thông tin tốt hơn. Saffron giúp tăng cường trí nhớ ở người già, khiến họ cảm thấy minh mẫn trẻ trung hơn. Ở Nhật Bản, người ta sử dụng nhụy hoa nghệ tây để điều trị bệnh mất trí nhớ, bệnh parkinson và viêm nhiễm.
7. Tăng cường thị lực
Beta-carotene là chất nổi tiếng với khả năng bảo vệ thị lực bằng cách ngăn ngừa thoái hóa điểm màu và trì hoãn sự phát triển của bệnh đục thủy tinh thể. Saffron có chứa hoạt chất này. 5-10 sợi Saffron mỗi ngày giúp bảo vệ mắt một cách tự nhiên nhất.
8. Bổ gan và dạ dày
9. Phục hồi sinh lý
10. Cải thiện hội chứng tiền kinh nguyệt
Hội chứng tiền kinh nguyệt xảy ra do sự thiếu cân bằng nội tiết tố nữ. Nghiên cứu cho thấy nhụy hoa nghệ tây có tác dụng làm giảm đáng kể các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt. Nguyên nhân được cho là nhụy hoa nghệ tây có tác dụng ảnh hưởng đến chất dẫn truyền thần kinh serotonin, làm giảm tình trạng đau bụng, chuột rút và các triệu chứng khác của hội chứng tiền kinh nguyệt.
11. Điều hòa huyết áp
12. Giảm tình trạng kháng insulin
Kháng insulin là tình trạng phản ứng dưới mức bình thường của cơ thể với nồng độ insulin nội tiết tố. Đây là một nhân tố hàng đầu gây ra sự phát triển của bệnh tiểu đường. Và crocetin, một hợp chất được tìm thấy trong nhụy hoa nghệ tây có tác dụng giải quyết tình trạng này. Tính chất chống oxy hoá và chống viêm của crocetin giúp giảm bớt sự thiếu insulin. Từ đó, ngăn ngừa và giảm thiểu được bệnh tiểu đường.
13. Điều trị rối loạn tiêu hóa
Từ lâu, nghệ tây đã được sử dụng trong Đông y để điều trị rối loạn tiêu hóa. Nhụy hoa nghệ tây có thể giúp giảm đau bụng, ợ nóng, và khó tiêu đi kèm với loét dạ dày. Nghiên cứu cho thấy tính chất chống oxy hóa của crocin và safranal có trong nghệ tây giúp ngăn ngừa tổn thương niêm mạc dạ dày, hạn chế được tình trạng loét dạ dày.
14. Chữa vết côn trùng cắn và đốt
Saffron có tính chất chống độc vì vậy nó có thể được chỉ định sử dụng để bôi tại vết côn trùng cắn và đốt.
(Saffron Kashmir, Ấn Độ tuy không được truyền thông mạnh ở Việt Nam nhưng trên thế giới lại được đánh giá là Saffron tốt nhất do khí hậu và độ cao lý tưởng.)